سیستم تهویه مطبوع کانالی و بدون کانال

در کل سه نوع سیستم تهویه سرمایشی و گرمایشی در یک ساختمان می تواند مورد استفاده قرار بگیرد که این سه نوع عبارتند از سیستم تهویه مطبوع کانالی ، سیستم تهویه مطبوع بدون کانال و نوع ترکیبی آنها. در این متن تفاوت ها و ویژگی های سیستم سرمایش و گرمایش کانالی یا همان داکتی و نوع بدون کانال آن را بررسی می کنیم تا به عنوان یک راهنما در انتخاب اولیه دستگاه مورد نظر شما مفید واقع شود.

تفاوت بین سیستم تهویه مطبوع کانالی و نوع بدون کانال آن

قبل از اینکه تفاوت های سیستم تهویه مطبوع کانالی و نوع بدون کانال را بررسی کنیم بهتر است که ساختار این دو سیستم را به صورت ساده تشریح کنیم.

ساختار سیستم تهویه کانالی :

در سیستم تهویه مطبوع کانالی ، شبکه ای از کانال های ساخته شده از ورقه های فلزی وجود دارند که پشت دیوارها یا سقف کاذب نصب می شوند و وظیفه آنها هدایت جریان هوای سرد و گرم و نیز تازه از دستگاه هواساز (یا دستگاه های کانالی دیگر مثل ایرواشر یا روف تاپ پکیج و …) یا منبع ایجاد هوای گرم و سرد به موقعیت های مختلف ساختمان است. مطابق شکل زیر دستگاه کانالی مثل هواساز (یا همان هوارسان) بر روی بام نصب شده (یا در حیاط) و پس از اینکه دمای هوا را به حد مطلوب رساند و آن را از آلودگی ها فیلتر کرد با چند شاخه کانال در ساختمان توزیع می کند.

ساختار سیستم تهویه بدون کانال (لوله کشی شده) :

در سیستم تهویه مطبوع بدون کانال (Ductless) یا به اصطلاح لوله کشی شده، کانال هایی برای انتقال هوای گرم و سرد از یک دستگاه هواساز مرکزی وجود ندارد و به جای هواساز از تعدادی یونیت سرد و گرم کننده هوا تحت عنوان فن کویل (یا دستگاه های موضعی دیگری مثل رادیاتور یا یونیت هیتر و …) در موقعیت های مختلف درون ساختمان استفاده می شود که فن کویل ها شبیه هواساز مرکزی با ابعادی کوچکتر هستند که با لوله کشی به منابع تولید آب سرد و گرم (مانند دستگاه چیلر و بویلر) و یا مبرد یا همان گاز فریون (مانند دستگاه VRF و GHP) متصل می شوند. فن کویل ها در انواع دیواری، زمینی و سقفی موجود هستند. به جز فن کویل می توان از رادیاتور و یا یونیت هیتر و … نیز به عنوان دستگاه های فاقد کانال نام برد. در این سیستم مطابق شکل زیر به ازای هر اتاق معمولا یک فن کویل در نظر گرفته می شود که همگی با لوله کشی به یونیت های مستقر بر روی بام یا موتورخانه (مثل چیلر برای سرمایش و دیگ آب گرم برای گرمایش) متصل می شوند.

در چه مواقعی سیستم تهویه مطبوع داکتی (کانالی) گزینه بهتری است؟

1 . زمانی که محیط مورد نظر شما هوای مرطوبی دارد و می خواهید به طور دقیق رطوبت را در کل فصل های سال به میزان دلخواه تنظیم کنید.

هر چند فن کویل ها فقط وقتی در حالت سرمایشی کار می کنند، می توانند رطوبت هوا را کاهش دهند ولی اگر بخواهیم رطوبت را به میزان دقیق در تمام فصول سال تنظیم کنیم، استفاده از دستگاه هواساز که با کانال کشی به موقعیت های مختلف ساختمان وصل می شود، بهتر خواهد بود زیرا می توان تجهیزات رطوبت زنی و رطوبت زدایی در آن نصب کرد.

2 . زمانی که ساختمان شما به جریان هوای تازه و چرخش مناسب آن نیاز دارد.

فن کویل ها بیشتر با هدف گرم یا سرد کردن قسمت های مختلف ساختمان (هر فن کویل برای محیط اطراف خود) به کار می روند و اگر بخواهیم حجم هوای زیاد از بیرون به درون ساختمان راه پیدا کند و چرخش مناسب هوا را شاهد باشیم بهتر است که از هواساز استفاده کنیم. هر چند دستگاه هایی مانند روف تاپ پکیج ، زنت ، اکونوپک و ایرواشر نیز وجود دارند که هواساز درون خود این دستگاه ها جاسازی شده (یعنی اینکه این دستگاه ها هم تقریبا شبیه هواساز کار می کنند) و با کانال کشی به قسمت های مختلف درون ساختمان متصل می شوند.

مطالعه بیشتر درباره اجزا و طرز کار ایرواشرها در این صفحه ⇐ دستگاه ایرواشر

مطالعه بیشتر درباره ساختار و مزایای روف تاپ پکیج ها در این صفحه ⇐ روف تاپ پکیج

3 . زمانی که به علت افزایش زیبایی فضای درون ساختمان، نمی خواهید فن کویل ها در معرض دید باشند.

در این صورت یا از هواساز و یا فن کویل های دارای کانال (داکت فن کویل) که در سقف کاذب نصب می شوند، استفاده می شود.

در چه مواقعی سیستم تهویه مطبوع بدون کانال (Ductless) گزینه بهتری خواهد بود؟

1 . زمانی که فضای کافی برای نصب کانال ها وجود نداشته باشد.

اگر در حال ساخت ساختمان جدید هستید و نمی خواهید ارتفاع ساختمان به علت کانال کشی افزایش یابد و یا اینکه در حال بازسازی ساختمان قدیمی هستید که در آن کانال کشی هوایی وجود ندارد، استفاده از سیستم سرمایش و گرمایش بدون کانال گزینه بهتری خواهد بود.

2 . زمانی که وجود کانال یک مشکل محسوب شود.

در برخی کسب و کارها مانند اتاق تمیز و یا مراکز بهداشتی، وجود کانال که گرد و غبار در آن تجمع پیدا می کند، از نظر بهداشتی می تواند مشکل ساز باشد. در چنین اماکنی از فن کویل های بدون کانال استفاده می شود تا مکانی برای تجمع گرد و غبار وجود نداشته باشد.

3 . قسمت های مختلف موجود در ساختمان، نیازهای دمایی جداگانه خاص خود را داشته باشند.

فن کویل های نصب شده در نقاط مختلف درون ساختمان را می توان به صورت جداگانه از نظر دمایی تنظیم نمود و مثلا در یک ساختمان مسکونی یا اداری که افراد حاضر در آن نیازهای دمایی متفاوتی دارند، بهتر است که از فن کویل ها استفاده شود زیرا دمای هوای خروجی از هر کدام را می توان جداگانه و مستقل تنظیم کرد. ولی این مزیت دیگر در سیستم های تهویه مطبوع کانالی وجود ندارد و تمامی اتاق هایی که به یک کانال راه دارند همگی با یک دمای یکسان تهویه می شوند.

مطالعه بیشتر دباره ساختار دستگاه هواساز در این متن ⇐ هواساز

مطالعه بیشتر دباره ساختار انواع فن کویل ها در این متن ⇐ فن کویل

نتیجه گیری در مورد انتخاب سیستم سرمایش و گرمایش کانالی و نوع بدون کانال :

به طور کلی، ما در اکثر پروژه ها از ترکیبی از سیستم سرمایش و گرمایش کانالی و نوع بدون کانال با نصب فن کویل ها و نیز یک یا چند هواساز سایز کوچک یا متوسط استفاده می کنیم. سپس فن کویل ها و هواساز ها را با لوله کشی به منابع اصلی تولید آب سرد مانند چیلر تراکمی و تولید آب گرم مانند بویلر متصل می کنیم. یا اینکه آنها را به منابع سرمایشی و گرمایشی مبتنی بر مبرد مانند دستگاه های VRF و GHP متصل می کنیم. علاوه بر این دستگاه ها می توان از دستگاه های روف تاپ پکیج ، زنت ، ایرواشر و اکونوپک نیز به عنوان سیستم های تهویه مطبوع گرمایش و سرمایش کانالی بهره برد.

به طور کلی از سیستم های کانالی بهتر است در اماکنی که فضای یکپارچه (بدون پارتیشن بندی) دارند استفاده کرد که از جمله آنها می توان به سالن های نمایشگاهی ، مجتمع های تجاری با سقف بلند و بدون پارتیشن بندی ، تالارهای همایش ، سالن های ورزشی و سوله های صنعتی اشاره کرد و از سیستم های بدون کانال بهتر است که در پروژه های مسکونی ، اداری و آموزشی استفاده شود.

مطالعه بیشتر درباره انواع چیلرها و ویژگی های هر یک از آنها در این صفحه ⇐ چیلر

مطالعه بیشتر درباره هزینه مصرف برق چیلرها و نحوه محاسبه آن در این مقاله ⇐ هزینه برق چیلر