سیستم تهویه رستوران

در این مقاله ابتدا نیازها و چالش های اساسی سیستم تهویه هوا رستوران ها و کافی شاپ ها و سرمایش و گرمایش آنها را بررسی و سپس 8 سیستم تهویه سرمایشی و گرمایشی مناسب برای رستوران و کافه و سالن غذاخوری معرفی می کنیم.

نیازها و چالش های سرمایش ، گرمایش و تهویه مطبوع رستوران ها و کافی شاپ ها

فرآیند تهویه مطبوع هوای رستوران ها و کافی شاپ ها امری حیاتی برای سلامتی و رضایت کارکنان و مشتریان و نیز نگهداری سالم غذا است. نیازهای سیستم تهویه رستوران و کافه بسیار خاص است. در کنار نیاز به کنترل انتشار بوی غذا و به حداقل رساندن دود و بخار فرآیند پخت و پز ، فضای بیشتر رستوران ها و کافی شاپ ها به بخش های مختلفی تقسیم می شود که هر کدام از فضاها ، سیستم تهویه خاص خود را می طلبد.

از جمله چالش های اساسی برای تهویه ، گرمایش و نیز سرمایش رستوران ها و کافی شاپ ها و اماکن مشابه آن عبارتند از :

1 . دفع گرمای تولید شده در آشپزخانه یا محل سرو غذا

2 . نیاز به تامین هوای تازه (Fresh Air) و گردش هوا به میزان کافی

3 . تغییر دائمی تعداد افراد حاضر در محل و در نتیجه تغییر دائمی بار حرارتی و برودتی

4 . باز و بسته شدن درب ها در تمام طول روز

5 . مد نظر قرار دادن ایجاد محیطی سرشار از آرامش توسط دستگاه های کم صدا یا بی صدا

6 مورد از نیازهای اصلی تهویه مطبوع هوای آشپزخانه رستوران ها و سالن غذاخوری آنها عبارتند از : 

1 . لزوم خنک کاری و سرمایش رستوران

آشپزخانه قلب رستوران شما محسوب می شود و بیشترین نیاز را به تهویه دارد. بیشتر رستوران ها چندین واحد پخت و پز و تجهیزات شستشو دارند که به صورت فشرده در مکانی کوچک قرار گرفته اند. این عامل می تواند خیلی سریع درجه حرارت محیط را تا حد غیر قابل تنفس بالا ببرد (مخصوصا در هوای گرم و ساعات پر ازدحام). درجه حرارت بالای آشپزخانه نه تنها برای سلامت کارکنان مضر است ، به صورت مستقیم و غیر مستقیم نیز در سودآوری رستوران اثر منفی خواهد داشت. همچنین تجهیزاتی مانند کمپرسورهای یخچال ها و فریزرها در محیط گرم مجبور هستند که بیشتر کار کنند و هزینه های جاری را افزایش می دهند.

مطالعات انجام شده در OSHA Standard نشان می دهد که راندمان کاری کارکنان در دمای 21 درجه سانتی گراد به اوج خود می رسد و بعد از 25 درجه سانتی گراد به شدت کاهش می یابد (پیشنهاد می شود دما در محدوده 20 تا 24 درجه سانتی گراد نگه داشته شود). در خارج از این محدوده دمایی درصد اشتباه کارکنان افزایش می یابد.

2 . کیفیت هوا

طی فرآیند پخت و پز ، مقداری روغن ، دود و ذرات معلق در هوا پخش می شود که برای تمیزی محیط و سلامت افراد مضر است. همواره چنین اماکنی به هودهایی با فیلترهای مخصوص جذب روغن نیاز دارند.

3 . اطمینان از تامین هوای کافی

در تهویه مطبوع رستوران ها و کافی شاپ ها تامین هوای تازه از بیرون به منظور جایگزینی با هوایی که از سیستم خروجی خارج می شود اهمیت بالایی دارد. اگر هوای تازه به اندازه کافی تامین نشود ، یک فشار منفی در ساختمان رستوران به وجود می آید. این اتفاق انواع و اقسام مشکلات مانند ایجاد هوای تنگ و خفه کننده در برخی قسمت ها ، بسته شدن شدید درب ها و تولید صدای ناهنجار ، کاهش کیفیت هوا ، کاهش راندمان مجموعه و بازگشت دود و بخار به فضای رستوران ، سالن غذاخوری آن و … را به وجود خواهد آورد. همچنین در طراحی سیستم تهویه نباید هوای بیشتر از حد استاندارد از ورودی تامین و یا هوای بیشتر از حد استاندارد از خروجی خارج شود. اگر با چنین مشکلاتی در سیستم تهویه رستوران یا کافه خود مواجه هستید ، بهتر است که با مهندسان مشاور تهویه آن را در میان گذاشته تا برای رفع مشکلات چاره ای اندیشیده شود.

4 . تهویه سالن غذاخوری رستوران

در سالن غذاخوری شرایط آسایش دمایی ، رطوبت و سرعت جریان هوا باید به صورت هوشمند و اتوماتیک تنظیم و تامین شود. به این معنا که با افزایش یا کاهش تعداد مشتریان و به دنبال آن افزایش یا کاهش مقدار بار نهان ، سیستم تهویه بتواند آن را شناسایی و به طور اتوماتیک شرایط تهویه را تغییر دهد. به هیچ عنوان دود و بخار آشپزخانه نباید به سالن نفوذ کند (مستلزم جداسازی منطقه ای و نیز صحیح بودن جهت ورود و خروج هوا است) و هوای آن عاری از ذرات روغن و معلق باشد.

5 . گرمایش رستوران

همان اندازه که سیستم سرمایش رستوران و کافه اهمیت بالایی دارد ، سیستم گرمایش رستوران و کافه نیز مهم بوده و از این نظر معمولا به دو محیط سرپوشیده و باز (بدون سقف) تقسیم بندی می شود که در ادامه 8 سیستم تهویه سرمایشی و گرمایشی مناسب برای رستوران و کافه (سرپوشیده) و باز (بدون سقف) را بررسی می کنیم.

6 . سایر موارد پر اهمیت در تهویه سالن غذاخوری رستوران و کافه

• صدای وسایل تهویه تا حد امکان کم باشد تا مشتریان احساس آسایش شنیداری داشته و از غذا خوردن لذت ببرند.
• از نظر دیداری نیز تجهیزات تهویه تا حد امکان نباید در معرض دید قرار بگیرند تا نمای داخل رستوران دل نشین تر و آرامش بخش تر شود.
• به علت ساعات کاری زیاد رستوران ها ، سیستم تهویه مطبوع باید از منابع انرژی ارزان قیمت استفاده و مصرف کمی داشته باشند.

بنابرین در یک رستوران باید سیستمی نصب شود که هوای تازه را به مقدار کافی از بیرون تامین و عمل سرمایش ، گرمایش و تنظیم رطوبت هر بخش را به طور جداگانه و اتوماتیک تنظیم کند.

استفاده از مناسب ترین دستگاه ها (معرفی 8 سیستم تهویه سرمایشی و گرمایشی مناسب برای رستوران و کافه ها)  : 

8 سیستم مناسب برای تهویه هوا و سرمایش و گرمایش رستوران ها و کافه ها عبارتند از :

1 . استفاده از سیستم چیلر ، بویلر و هواساز برای تنظیم رطوبت ، گرمایش و سرمایش رستوران

یکی از مناسب ترین دستگاه ها برای پوشش این نیازهای اصلی سیستم تهویه رستوران ها و کافی شاپ ها که اشاره نمودیم ، دستگاه های چیلر و بویلر (در مقیاس بزرگ) یا مینی چیلر و پکیج (در مقیاس کوچک) به همراه تعدادی فن کویل و هواساز و نیز فن هایی برای اگزاست هوا است. دستگاه چیلر (چیلر آب خنک یا چیلر هوا خنک) به عنوان دستگاه سرمایشی (یعنی دستگاهی که آب را به روشی خاص سرد می کند) ، دستگاه بویلر به عنوان دستگاه گرمایشی (یعنی دستگاهی که آب را با استفاده از شعله آتش ، گرم می کند) و هواساز نیز به عنوان دستگاه توزیع کننده هوای سرد و گرم فیلتر شده با رطوبت تنظیم شده (یعنی دستگاهی که با یک خط لوله به چیلر و با یک خط لوله هم به بویلر متصل شده و دارای کویل است تا بتواند هوا را سرد و گرم کند و در ضمن رطوبت آن را نیز گرفته و هوا را فیلتر هم می کند) می تواند تمامی نیازهای تهویه یک رستوران را تامین کند. همچنین علاوه بر هواساز و کانال کشی مربوط به آن با تعبیه چندین فن کویل در نقاط مختلف می توان دمای هوای هر قسمت را به صورت موضعی نیز تنظیم نمود.

در رستوران های کوچک تا متوسط (از نظر ابعاد) می توان از مینی چیلر هوا خنک (به جای چیلر) و پکیج (به جای بویلر) استفاده نمود. در ضمن هواساز دستگاهی است که با تامین و ارسال هوای تازه به قسمت های مختلف می تواند علاوه بر تامین هوای تازه و کافی ، منجر به ایجاد فشار مثبت هوا از سمت سالن غذاخوری به سمت آشپزخانه شده تا از انتشار بو و دود جلوگیری شود. برای خروج هوا هم باید از فن های خارج کننده هوا (اگزاست فن) بهره برد. چیلر و مینی چیلر با انرژی الکتریسیته و بویلر و پکیج با سوخت گاز شهری کار می کنند. در شکل زیر ساختار یک هواساز نشان داده شده است.

هواسازها ابعاد و ظرفیت های بسیار متنوعی دارند. همچنین فن کویل ها به صورت موضعی عمل می کنند. به این مفهوم که فن کویل دارای کویل و فن کوچکی است که هوای داخل را در بخش های مختلف به گردش در آورده و آن را سرد یا گرم می کند ولی برای وارد نمودن هوای تازه و ایجاد فشار مثبت باید از هواساز استفاده شود که هواسازها در خارج از رستوران یا کافی شاپ یا محل مورد نظر نصب می شوند و هوا را پس از تهویه با کانال وارد محیط داخل رستوران می کنند.

برای آشنایی بیشتر با ساختار و ویژگی های چیلرها پیشنهاد می کنیم که متن های زیر را مطالعه بفرمایید.

مطالعه بیشتر در مورد اجزا و نحوه کار چیلرهای هوایی (هوا خنک) در این متن ⇐ چیلر هوایی

مطالعه بیشتر درباره ساختار مینی چیلرها در این مقاله ⇐ مینی چیلر هوا خنک

2 . دستگاه روفتاپ پکیج به جای چیلر و هواساز

همان سیستم چیلر و هواسازی که در بالا توضیح دادیم را مجددا در نظر بگیرید (به همراه بویلر و فن کویل ها) و این بار به جای اینکه چیلر ابتدا آب را سرد و به کویل هواساز ارسال کند ، مبرد چیلر مستقیما وارد کویل هواساز شود و مستقیما هوا را سرد کند. بدین ترتیب به ترکیب چیلر و هواساز در یک دستگاه مشترک ، روفتاپ پکیج گفته می شود که یکی از 8 سیستم تهویه سرمایشی و گرمایشی مناسب برای رستوران و کافه است.

3 . استفاده از سیستم GHP برای تنظیم رطوبت ، سرمایش و گرمایش رستوران

سیستم تهویه مطبوع گازسوز GHP به همراه یک هواساز و تعدادی فن کویل می تواند تمامی نیازهای مربوط به رستوران و کافه از جمله تامین هوای کافی ، سرمایش ، گرمایش و تنظیم رطوبت قسمت های مختلف به طور هوشمند و مجزا از هم تامین کند. در ضمن منبع انرژی این سیستم هم برای سرمایش و هم گرمایش گاز شهری لوله کشی شده است که آن را به یک دستگاه کم هزینه از نظر مصرف انرژی تبدیل می کند. در دستگاه GHP نیازی به برق فشار قوی نیست و این سیستم مصرف برق بسیار کمی (در حد راه اندازی فن ها) دارد. تفاوت این دستگاه با سیستم قبلی که توضیح دادیم در این است که در سیستم قبلی یک مسیر آب سرد و یک مسیر آب گرم به سوی هواساز و فن کویل ها داریم ولی در دستگاه GHP به جای آب سرد و گرم در واقع مبرد (گاز فرئون) به سمت فن کویل ها و هواساز فرستاده می شود تا عمل سرمایش و گرمایش انجام شود.

مطالعه بیشتر درباره ویژگی ها و طرز کار GHP در این صفحه ⇐ سیستم تهویه مطبوع گازسوز GHP

4 . VRF

VRF بسیار شبیه GHP بوده و تنها تفاوت آن با GHP این است که سیستمی تماما برقی است. همانطور که توضیح دادیم منبع تامین انرژی GHP چه در حالت سرمایش و چه گرمایش ، گاز شهری است که این گاز در یک موتور درون سوز احتراقی می سوزد تا موتور بتواند کمپرسورها را به گردش در آورد ولی در VRF این موتورهای الکتریکی هستند که کمپرسورها را به گردش در می آورند.

5 . اسپلیت (کولر گازی)

برای سرمایش رستوران و کافه های با متراژهای کم (معمولا کمتر از 200 متر مربع) مناسب ترین سیستم از بین این 8 سیستم تهویه ، همین اسپلیت یا همان کولر گازی است که با طرز کار و ساختار آن آشنایی دارید.

6 . استفاده از داکت اسپلیت برای تهویه هوا رستوران و کافه

داکت اسپلیت نیز همانطور که از نامش مشخص است (داکت به معنای کانال و اسپلیت هم که همان کولر گازی است) یک نوع دستگاه کولر گازی کانال دار است. یعنی یونیت داخلی آن به جای اینکه دیواری باشد به صورت سقفی بوده و با کانال کشی ، هوای سرد و گرم را توزیع می کند و نسبت به اسپلیت دو تفاوت اساسی دارد :

• ظرفیت بیشتر نسبت به اسپلیت
• دارای کویل آبگرم برای گرمایش

برای تهویه مطبوع کافه و رستوران های با متراژهای کم تا متوسط (معمولا حداکثر تا 500 متر مربع) یکی از مناسب ترین دستگاه ها از بین این 8 سیستمی که معرفی کردیم همین داکت اسپلیت است. به شرطی که ارتفاع سقف کم باشد (معمولا کمتر از 5 متر) زیرا قدرت پرتاب باد آن مثل هواساز یا مثل دستگاه ایرواشر زیاد نیست.

دستگاه های دیگری مانند ایرواشر و زنت نیز وجود دارند که ممکن است با توجه به نیاز ، یکی از آنها به جای سیستم های ذکر شده در بالا انتخاب شود.

7 . تهویه مطبوع رستوران و کافه با دستگاه زنت یا ایرواشر

از دستگاه هایی مثل زنت یا ایرواشر چه زمانی می توان بهره برد؟

به طور کلی برای تهویه هوای آشپزخانه رستوران ها استفاده از زنت یا ایرواشر توصیه نمی شود زیرا که توان خنک کاری چنین دستگاه هایی محدود بوده (چون دقیقا همانند یک کولر آبی بزرگ عمل می کنند) و دمای هوا را تا حد 21 درجه سانتی گراد نمی توانند کاهش دهند. فقط در شرایط اضطراری که پروژه با کمبود بودجه مواجه است استفاده از آن توصیه می شود. اگر بخواهیم ساختار داخلی آن را توضیح دهیم باید بگوییم که خیلی شبیه هواساز است و فقط با این تفاوت که به جای اینکه کویل آب سردی در آن وجود داشته باشد و به آب سرد چیلر وصل شود ، سیستم خنک کاری آن مانند کولر آبی است. به علت پخت و پز غذا و افزایش رطوبت هوا در آشپزخانه رستوران ها بهتر است از سیستمی استفاده شود که رطوبت هوا را بگیرد (مثل اسپلیت ها یا داکت اسپلیت یا فن کویل ها و هواسازهایی که توضیح دادیم) و نه اینکه خود عاملی شود برای افزایش رطوبت هوا که دستگاه زنت یا ایرواشر دقیقا مثل کولر آبی باعث افزایش رطوبت هوا می شود.

در مناطق گرم و خشک ایران به شرطی که آب فراوان بدون املاح (یا با املاح کم) در دسترس باشد برای تهویه هوا سالن غذاخوری رستوران می توان از ایرواشر یا زنت استفاده کرد. ایرواشر و زنت نسبت به دیگر دستگاه هایی که معرفی کردیم هم ارزان قیمت تر هستند (چون کمپرسور ندارند و سرمایش آنها شبیه کولر آبی است) و هم کم مصرف تر (چونکه عامل اصلی مصرف انرژی در سیستم های سرمایشی ، کمپرسور است و این دو دستگاه کمپرسور ندارند) ولی دقت کنید که این دستگاه ها مصرف آب هم دارند.

برای گرمایش هم نیازی به خرید سیستم جداگانه ای نیست و یک کویل آبگرم درون ایرواشر یا زنت برای گرمایش تعبیه می شود.

مطالعه بیشتر درباره اجزا ، طرز کار و مزایا و معایب دستگاه زنت در این مقاله ⇐ زنت

8 . استفاده از هیترهای تابشی برای گرمایش فضاهای باز رستوران و کافی شاپ

برای گرمایش فضاهای باز بهتر است که از هیترهای تابشی استفاده شود که با ساختار آنها آشنایی دارید.

تهویه مطبوع ماخ طراح و تولید کننده انواع دستگاه های سرمایشی و گرمایشی است. محصولات ما مطابق با استانداردهای روز صنعت تهویه و متناسب با نیازهای هر مشتری به طور خاص ، طراحی و تولید شده و به صورت مستقیم از کارخانه و با قیمت مناسب به فروش می رسند. جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد انواع سیستم های تهویه مطبوع سرمایشی و گرمایشی ، انتخاب مناسب ترین سیستم برای رستوران ، کافی شاپ و سایر اماکن و استعلام قیمت دستگاه ها با مهندسان ما تماس بگیرید.

مهندس احمدی (تهویه مطبوع ماخ) : 09127675117 – 09194427470

مهندس خورانی (تهویه مطبوع ماخ) : 09191639363

مطالعه بیشتر ⇓

تهویه مطبوع هتل ها