در این مقاله ابتدا مهمترین نکات مربوط به طراحی دستگاه ها و سیستم تهویه مطبوع هتل ها را بیان می کنیم و سپس به معرفی 5 سیستم مناسب برای تهویه ، سرمایش و گرمایش هتل ها می پردازیم.
مهمترین معیارها ، نکات و مفاهیم طراحی سیستم تهویه مطبوع هتل ها عبارتند از :
1 . اجتناب از بزرگ انتخاب کردن غیر ضروری تجهیزات (دستگاه های به اصطلاح Over Size که ظرفیت سرمایشی و گرمایشی آنها بیشتر از حد مورد نیاز است) و کاهش هزینه های بهره برداری و جاری دستگاه ها در هنگام طراحی سیستم تهویه هتل ها امری ضروری است.
2 . استفاده از سیستم های تهویه مطبوع بدون صدا (مانند فن کویل ها یا پنل های دیواری کولرهای گازی و غیره) در اتاق های هتل با قابلیت تنظیم ساده اکیدا پیشنهاد می شود.
3 . تامین هوای تازه به مقدار کافی در قسمت های مختلفی از هتل (مخصوصا در سالن ها) برای وجود هوای با اکسیژن کافی با استفاده از دستگاه هواساز امری ضروری است.
4 . به کار بردن سیستم هایی که حداقل فضا را اشغال می کنند و کم بودن مجموع هزینه های سرمایه گذاری و بهره برداری از اولویت های اساسی است.
5 . استفاده از سیستم توزیع هوا به صورت مرکزی (هواساز) برای اماکن عمومی (سالن ها) اکیدا توصیه می شود. در ضمن برای اتاق ها بهتر است که به ازای هر اتاق یک دستگاهی انتخاب شود که بتوان به صورت مستقل و جدای از سایر اتاق ها ، هم دما را به هر میزان دلخواه تنظیم و هم آن را مستقلا خاموش یا روشن کرد.
6 . سیستم های مورد استفاده در هتل باید به تعمیرات کمتری نسبت به سایر اماکن نیاز داشته باشند و نگهداری آنها آسان باشد زیرا از کار افتادن سیستم سرمایش و گرمایش هتل به معنای از دست دادن درآمد است. استفاده از چندین دستگاه سرمایش و گرمایش (برای مثال چند چیلر به صورت ترکیبی با یکدیگر) موجب اطمینان از تداوم برقراری سرویس می گردد. برای زمان قطع برق می توان دیزل ژنراتور اضطراری در نظر گرفت.
7 . در طراحی سالن های هتل باید به هماهنگی سیستم های تهویه مطبوع با معماری توجه شود. سالن های هتل باید دارای سیستم تهویه مطبوع مختص به خود (مجزا از سیستم تهویه اتاق ها) باشد.
8 . با انتقال هوا از درون فضاهای دارای تهویه مطبوع به قسمت های خدماتی (از قبیل آشپزخانه و رختشویخانه) می توان هزینه های بهره برداری را کاهش داد.
9 . سیستم مدیریت انرژی اتاق مهمان ها را به گونه ای می توان طراحی کرد که وقتی کسی در اتاق حضور ندارد ، سیستم تهویه مطبوع سرمایشی و گرمایشی هتل در آن بخش ها به صورت خودکار خاموش شده یا تنظیم درجه حرارت آن تغییر کند.
هتل ها می توانند یک طبقه ، چند طبقه و یا مرتفع باشند. علاوه بر اتاق های مهمان ، فضاهای جانبی و چند منظوره موجود در این ساختمان ها عبارتند از فروشگاه ها ، دفاتر ، سالن های غذاخوری ، آشپزخانه ، سالن استراحت ، آمفی تئاتر ، سالن های اجتماعات ، استخرهای شنا و غیره که طراحی سیستم تهویه مطبوع هتل ها را با چالش و پیچیدگی های خاصی مواجه می کند و باید سیستمی مناسب برای آن انتخاب شود تا پاسخگوی نیازهای سرمایشی ، گرمایشی ، رطوبتی و پاکسازی هوای تمام بخش ها باشد. به همین منظور در ادامه به معرفی 5 سیستم مناسب برای تهویه ، سرمایش و گرمایش هتل ها می پردازیم.
معرفی 5 سیستم مناسب برای تهویه ، سرمایش و گرمایش هتل ها
5 سیستم مناسب برای تهویه ، سرمایش و گرمایش هتل ها به ترتیب عبارتند از :
1 . اسپلیت (کولر گازی) به همراه پکیج و رادیاتورها (یا سیستم گرمایش از کف)
قطعا با نحوه سرمایش و گرمایش این سیستم به خوبی آشنا هستید و نیازی به توضیحات اضافی در این خصوص نیست. فقط اینکه استفاده از آن فقط برای هتل هایی با تعداد اتاق های کم (معمولا هتل هایی با تعداد اتاق های کمتر از 20 اتاق) پیشنهاد می شود و برای تعداد اتاق های بالاتر و نیز هتل هایی که سالن هم دارند استفاده از سیستم های مرکزی که در ادامه معرفی می کنیم پیشنهاد می شود. زیرا وقتی تعداد اتاق ها زیاد می شود تعداد کندانسورهای کولر گازی و جانمایی آنها ، محدودیت های موجود در طول لوله کشی مسی ، مصرف برق و غیره با چالش هایی همراه می گردد.
از حالت گرمایشی اسپلیت هایی که هم حالت سرمایشی و هم گرمایشی دارند می توان در زمستان (در مناطقی که زمستان های خیلی سرد ندارند ، مثل شهرهای جنوبی کشور) به جای رادیاتور یا گرمایش از کف استفاده کرد.

2 . سیستم بویلر ، چیلر ، فن کویل ها و هواساز
در این سیستم یک چیلر برای سرد کردن آب ، یک بویلر موتورخانه ای (دیگ آبگرم یا پکیج) برای گرم کردن آب ، به ازای هر اتاق یک فن کویل و برای هر سالن (در صورتی که هتل مورد نظر علاوه بر اتاق مهمان ها دارای سالن های بزرگ مثل سالن اجتماعات یا غذاخوری و غیره باشد) هم یک هواساز در نظر گرفته می شود. اگر هتل فاقد سالن های بزرگ باشد دیگر نیازی به هواساز نیست.
همانگونه که در تصویر زیر مشاهده می کنید یک خط لوله به رنگ قرمز که حامل آب داغ و یک خط لوله به رنگ آبی که حامل آب سرد است از طرف بویلر و چیلر به سمت دستگاه های مصرف کننده مثل فن کویل ها و هواساز (دستگاه های تنظیم کننده دما و رطوبت و …) کشیده شده است و یک سیستم کامل سرمایش ، گرمایش و تهویه مناسب هوا برای انواع ساختمان ها از جمله هتل ها را فراهم می کند.
مطالعه بیشتر درباره چیلرهای تراکمی هوا خنک در این متن ⇐ چیلر هوایی
در اکثر هتل ها برای اتاق مهمان ها از سیستم فن کویل های متصل به دستگاه های مرکزی مستقر در بیرون از ساختمان (پشت بام یا موتورخانه) هتل از جمله چیلر (یا مینی چیلر) و بویلر (یا پکیج) استفاده می شود. فن کویل ها دستگاه هایی با ساختار ساده شامل کویل (لوله های مسی با پره های آلومینیومی) و فن های سانتریفیوژ هستند که آب سرد فرستاده شده از سوی چیلر و مینی چیلر یا آبگرم فرستاده شده از سوی بویلر یا پکیج در کویل آنها جاری شده و فن با عبور دادن هوا از اطراف کویل ، موجب کاهش یا افزایش دمای هوای داخل اتاق ها می شود.
چند ویژگی مهم این سیستم عبارت است از :
- در این سیستم می توان دمای هوای خروجی از هر فن کویل را به هر میزان دلخواه تنظیم و هر فن کویل را مستقلا (بدون اینکه تاثیری بر عملکرد سایر فن کویل ها داشته باشد) خاموش یا روشن کرد و سیستم هم فقط به اندازه فن کویل هایی که روشن هستند (دقیقا متناسب با نیاز مصرف کننده) برق مصرف می کند.
- در ضمن فن کویل ها نیز مثل اسپلیت ها و نیز یونیت های داخلی سیستم هایی مثل GHP و VRF (که در ادامه معرفی می کنیم) در حین خنک کاری هوا ، رطوبت هوا را کاهش می دهند ولی نکته اینجاست که نسبت به آنها به میزان کمتری رطوبت هوا کاهش پیدا می کند (هوا کامل خشک نمی شود) و از این نظر فن کویل ها سرمایش بسیار مطبوع تری دارند.
مطالعه بیشتر درباره انواع فن کویل ها و شناخت ساختار آنها ⇐ انواع فن کویل
- در بخش هایی هم که به تامین هوای تازه نیاز باشد (مثل سالن ها) یا از فن کویل های کانالی و یا از دستگاه هواساز استفاده می شود. دستگاه هواساز به صورت مرکزی در بیرون از سالن نصب شده و با کانال کشی به قسمت های مختلف سالن متصل می شود که علاوه بر کاهش و افزایش دمای هوا (هواساز نیز مانند فن کویل دارای کویل و فن است) قابلیت فیلتر نمودن دقیق و متناسب با نیاز هر ساختمانی را داشته و می توان با افزودن تجهیزات رطوبت زن و رطوبت زدا به آن ، کنترل رطوبت را نیز انجام داد.
مطالعه بیشتر درباره اجزا و ویژگی های دستگاه هواساز ⇐ دستگاه هواساز
- نکته اینکه تمامی نیازهای مربوط به تهویه هوا در هتل ها توسط این سیستم به مطلوب ترین شکل ممکن برآورده می شود. برای مثال فن کویل ها بسیار کم صدا هستند و همواره از نظر شنیداری محیطی بسیار آرام را فراهم می کنند و از طرفی برای بخش های مختلفی مثل سالن غذاخوری و دیگر سالن ها می توان از هواساز استفاده کرد که همواره جریان هوای تازه و مطبوع در نقاط مورد نظر ایجاد می کند. همچنین این سیستم را می توان به صورت کاملا هوشمند و در تعامل با سیستم مدیریت هوشمند ساختمان هتل برنامه ریزی کرد تا در صورت عدم حضور افراد در اتاق های خود ، سیستم در راستای بهینه سازی مصرف انرژی به صورت خودکار خاموش گردد.
نکته دیگر اینکه در انتخاب سیستم تهویه مطبوع برای سایر قسمت های هتل (به جز اتاق مهمان ها) آزادی عمل بیشتری وجود دارد. به دلیل زیاد بودن مقدار هوای تازه مورد نیاز ، این سیستم ها غالبا از نوع سیستم های تمام هوا خواهند بود.
علاوه بر چیلر هوا خنک که در شکل های بالا مشاهده می کنید نوع دیگری از چیلرها تحت عنوان چیلرهای آب خنک وجود دارد که ویژگی ها و مزایای خاصی دارند که در برخی از پروژه ها می توان از این نوع چیلر نیز بهره برد که برای شناخت بهتر ساختار و خصوصیات آن پیشنهاد می کنیم که این مقاله ⇐ چیلر تراکمی آب خنک را مطالعه بفرمایید.
3 . سیستم VRF
سرمایش و گرمایش این سیستم نیز مشابه سیستم قبلی به صورت مرکزی است.
VRF ها که در دو نوع کلی و عمومی EHP (دارای موتور الکتریکی برای چرخش کمپرسورهای سیکل در یونیت بیرونی) و GHP (دارای موتور احتراق داخلی گازسوز برای چرخش کمپرسورهای سیکل در یونیت بیرونی) موجود هستند وظیفه ارسال مبرد (از طریق لوله های مسی) به فن کویل ها و هواساز را دارند. در اینجا منظور ما از VRF همان نوع EHP است.
در واقع در سیستم قبلی ، آب سرد و گرم به فن کویل ها و هواسازها ارسال می شد تا سرمایش و گرمایش اتاق های هتل تامین شود ولی در این سیستم ، مبرد ارسالی است که عمل سرمایش و گرمایش هوا را در فن کویل ها و هواساز انجام می دهد. مطابق شکل زیر در این سیستم ، یک سری یونیت در بیرون از ساختمان و یک سری یونیت هم در داخل ساختمان نصب می شود.

چند نکته مهم در خصوص VRF ها عبارت است از :
- این بار به جای اینکه لوله کشی ها از جنس لوله پلیمری (لوله های آب) باشد از جنس لوله مسی است و هزینه بالاتری را (نسبت به سیستم چیلر ، بویلر و فن کویل ها که تشریح کردیم) برای اجرا باید در نظر گرفت. همچنین قیمت این دستگاه ها به خاطر تکنولوژی خاصی که در آنها به کار رفته و وارداتی بودن ، نسبت به چیلر و بویلر بیشتر است.
- از VRF ها در مناطقی که زمستان های سختی ندارند (مثل مناطق جنوبی کشور) می توان هم در حالت سرمایشی و هم گرمایشی استفاده کرد و بنابرین نیازی به خرید سیستم گرمایشی جداگانه نیست ولی در سایر مناطق کشور معمولا از آن فقط به عنوان سیستم سرمایشی استفاده می شود و برای گرمایش بهتر است تا از سیستم های گرمایشی مجزا استفاده شود.
- در این سیستم هم همانند چیلر و فن کویل ها که توضیح دادیم می توان هر یونیت داخلی را مستقلا خاموش یا روشن کرد و دمای هر یک را مستقلا تنظیم کرد که از این نظر برای هتل ها که هر کس باید بتواند سیستم تهویه اتاق خود را مستقلا مدیریت کند بسیار مناسب است.
4 . سیستم GHP
این سیستم هم بسیار شبیه سیستم VRF است ولی با این تفاوت که همانند تصویر زیر در یونیت بیرونی آن (یونیتی بیرون از ساختمان که معمولا روی بام یا در حیاط نصب می شود) یک موتور احتراقی سیلندر پیستونی گازسوز وجود دارد که کمپرسورها را به گردش در می آورد.

همین باعث به وجود آمدن مزایا و معایبی در این سیستم می شود که در مقاله زیر به طور مفصل توضیح داده ایم و حتما آن را مطالعه بفرمایید.
مطالعه بیشتر درباره ساختار و مزایای دستگاه GHP در این صفحه ⇐ GHP
5 . استفاده از دستگاه های ارزان قیمت تبخیری (مثل ایرواشر و یا زنت) برای سرمایش و گرمایش سالن های هتل
ایرواشر و یا دستگاه زنت مثل یک کولر آبی بزرگ عمل می کند ولی با این تفاوت که :
- اولا به جای پوشال دارای پدهای سلولوزی (در دستگاه زنت) و یا افشانک های تزریق آب (در دستگاه ایرواشر) است و به همین خاطر در حین سرمایش ، راندمان بالاتری نسبت به کولر آبی دارد.
- دوما داخل آن یک کویل آبگرم تعبیه می شود تا با وارد شدن آب گرم موتورخانه به آن ، عمل گرمایش هوا را نیز انجام دهد.
مطابق تصویر زیر این دستگاه (ایرواشر یا زنت) در بیرون از سالن نصب شده و پس از اینکه هوا را سرد یا گرم کرد با کانال کشی به درون سالن هتل ارسال می کند. دقت کنید که این دستگاه ها مناسب اتاق های مهمان هتل نیست و بهتر است فقط در سالن ها استفاده شوند.

دقت کنید که از هیچ دستگاه کانالی برای سرمایش و گرمایش اتاق های هتل استفاده نکنید زیرا وقتی دستگاه روشن می شود به خاطر کانال کشی ها همه اتاق ها همدما می شوند و همه اتاق ها همزمان تهویه می شوند (حتی اگر در یک یا تعدادی از اتاق ها فردی حضور نداشته باشد) و همین مسئله باعث افزایش مصرف برق شده و نارضایتی مهمان ها را نیز در پی خواهد داشت.
از سیستم های کانالی مثل هواساز یا دستگاه های ارزان قیمت تری مثل ایرواشر و یا زنت (که سرمایش آنها شبیه کولر آبی است) بهتر است که فقط در سالن ها (جاهایی که فضای یکپارچه داریم) استفاده شود تا هوای سرد و یا گرم به صورت یکنواخت و با کانال کشی در همه جای سالن توزیع گردد.
تا اینجا به معرفی 5 سیستم مناسب برای تهویه ، سرمایش و گرمایش هتل ها پرداختیم و همانطور که ملاحظه فرمودید در تمامی آنها استفاده از سیستم های کانالی را برای اتاق ها پیشنهاد نمی کنیم. زیرا در سیستم های کانالی همه اتاق ها همزمان تهویه می شوند و دمای همه آنها یکسان خواهد بود که برای پروژه های هتل مناسب نیست و فقط باید در سالن ها از آنها استفاده شود. یکی از سیستم های کانالی سیستم داکت اسپلیت است که در ادامه دلایل عدم استفاده از آن در تهویه مطبوع هتل ها را بیان می کنیم.
عدم استفاده از داکت اسپلیت ها
با توجه به اینکه احتمالا با طرز کار اسپلیت ها آشنایی کامل دارید در اینجا به نحوه عملکرد داکت اسپلیت ها می پردازیم که دقیقا مثل اسپلیت ها هستند و با این تفاوت که پنلی (یونیت) که به شکل معمولا دیواری در اسپلیت ها نصب می شود حذف شده و در عوض یک پنل (یونیت) زیر سقفی نصب می شود که هوا را پس از سرد یا گرم کردن با کانال هایی به چندین اتاق ارسال می کند که معایب زیر را در پی خواهد داشت :
به چند دلیل بسیار مهم اصلا استفاده از داکت اسپلیت ها در چنین مکان هایی (هتل ها و ساختمان های مسکونی و غیره) توصیه نمی شود.
1 . فن یونیت داخلی برای اینکه بتواند هوا را از بین این همه کانال با سرعت مناسب عبور دهد باید بزرگ انتخاب شود و این یعنی ایجاد صدای بیشتر توسط فن که برای مهمانان آزار دهنده خواهد بود. مخصوصا اینکه بعد از گذشت مدتی از عمر دستگاه و فرسوده شدن تجهیزات ، روز به روز صدا بیشتر می شود.
2 . با روشن و خاموش نمودن دستگاه برای کار در حالت سرمایشی یا گرمایشی ، هوای سرد یا گرم از تمام کانال ها گذر کرده و همه اتاق ها با هم به طور همزمان و با یک دمای یکسان تهویه می شوند که این امر منجر به نارضایتی افرادی خواهد شد که به دمای خاص خود نیاز دارند و می خواهند که دمای هوای مستقلی که به شخصه قابل تنظیم باشد در اتاق خود داشته باشند.
در ضمن وقتی به ازای هر چند اتاق یک دستگاه داکت اسپلیت در نظر گرفته شود ، دستگاه مربوطه ظرفیت بالایی خواهد داشت تا بتواند چند اتاق را با هم تهویه کند و وقتی شما در اتاق خود ، آن را روشن می کنید یک دستگاه با ظرفیت بالا شروع به کار می کند و زمانی که در سایر اتاق ها فردی حضور نداشته باشد شاهد اتلافات انرژی و افزایش قبض برق خواهیم بود.
3 . نمای هتلی را در نظر بگیرید که چندین یونیت خارجی (کندانسورهایی که بیرون از ساختمان باید نصب شوند) مربوط به اسپلیت ها یا داکت اسپلیت ها در معرض دید باشد که قطعا در زیبایی بصری هتل اثر منفی خواهد گذاشت و منظره ای زشت ایجاد می کنند و این در حالی است که در سیستمی مثل چیلر و بویلر چنین چیزی وجود ندارد و دستگاه ها یا روی بام یا در موتورخانه نصب می شوند و در دید قرار ندارند.
تهویه مطبوع ماخ طراح و تولید کننده انواع سیستم های تهویه مطبوع گرمایشی و سرمایشی برای کاربردهای گوناگون از جمله هتل ها ، ساختمان های مسکونی ، تجاری و … است. محصولات ما مطابق با استانداردهای روز و متناسب با نیازهای هر مشتری طراحی و ساخته شده و مستقیما از کارخانه و با قیمتی مناسب به فروش می رسد. جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره انواع سیستم های تهویه مطبوع گرمایشی و سرمایشی ، طراحی و انتخاب مناسب ترین سیستم تهویه مطبوع برای هتل ها و نیز استعلام قیمت دستگاه ها با مهندسان ما تماس بگیرید.
مهندس احمدی (تهویه مطبوع ماخ) : 09127675117 – 09194427470
مهندس خورانی (تهویه مطبوع ماخ) : 09191639363
مطالعه بیشتر ⇓
تهویه مطبوع رستوران و کافی شاپ