هواساز هایژنیک

در این مقاله جامع قصد داریم اجزا ، طرز کار و ویژگی های هواساز هایژنیک (بهداشتی) که به عنوان دستگاه هواساز بیمارستانی و اتاق تمیز و غیره کاربرد دارد را بشناسیم و اینکه چه استانداردهایی در طراحی و ساخت آن به کار می رود را بدانیم. در ادامه اول سعی می کنیم که به پرسش هواساز هایژنیک (بهداشتی) چیست پاسخ دهیم و سپس به کاربردها و اینکه چه نوع فیلترهایی در ساختار آن به کار می رود و چه تاثیری بر قیمت تمام شده آن دارد و سایر خصوصیات و استانداردهایی که باید در طراحی و تولید آن رعایت شود را بررسی می کنیم.

هواساز هایژنیک (بهداشتی) چیست و در چه جاهایی کاربرد دارد ؟

هواساز هایژنیک یا همان هواساز بهداشتی از نظر ساختاری و طرز کار بسیار شبیه هواساز معمولی است و با این تفاوت که به منظور پاکسازی 99.99 درصدی هر نوع آلودگی هوای ورودی به محیط با فیلتراسیون مخصوص و نیز درزبندی پیشرفته تر ساخته می شود که همین افزوده شدن فیلترها و ساخت مطابق با استانداردها و دستورالعمل های بهداشتی ، قیمت آن را نسبت به نوع معمولی بسیار بیشتر می کند.

کاربردها :

هواساز بهداشتی (هایژنیک) به طور گسترده به عنوان هواساز بیمارستانی ، آزمایشگاهی ، شرکت های داروسازی ، اتاق تمیز ، صنایع غذایی ، دیتا سنترها ، صنایع الکترونیکی و نیمه هادی ها ، صنایع هوافضا و برخی از صنایع شیمیایی (صنعتی) و هر نوع کاربردی که در آن انتقال آلاینده هایی مانند ذرات معلق ، مواد آلرژی زا و بیماری زا ، میکرو ارگانیسم ها ، میکروب ها و غیره از طریق هوا از یک مکان به مکان دیگر نباید صورت بگیرد ، استفاده می شود. علاوه بر این موارد در برخی صنایع نیز از هواساز هایژنیک صنعتی و در برخی کاربردهای کشاورزی نیز از هواساز هایژنیک گلخانه ای استفاده می شود. نکته اینکه ترجمه فارسی کلمه هایژنیک (Hygienic) به معنی بهداشتی است و از همین واژه می توان پی به این موضوع برد که این دستگاه به عنوان یکی از مهمترین ارکان سیستم های تهویه مطبوع سرمایشی و گرمایشی مراکز حساس مثل بیمارستان ها و اتاق های تمیز و غیره کاربرد دارد.

نمونه ای از هواساز هایژنیک (بهداشتی) تولید شده در کارخانه شرکت ما :

طرز کار هواساز هایژنیک

همانطور که گفته شد ، این نوع از هواسازها طرز کار و ساختاری بسیار مشابه نوع معمولی دارند و با این تفاوت که از سیستم فیلتراسیون و درزبندی پیشرفته تری در آن استفاده می شود. در شکل زیر ساختار و نحوه عملکرد کلی این دستگاه که به یک چیلر تراکمی و یک بویلر متصل است را مشاهده می کنید. چیلر دستگاهی است که آب را سرد و بویلر دستگاهی است که آب را گرم می کند و این آب سرد و گرم است که با جاری شدن در کویل های مسی هواساز ، دمای هوای عبوری از دستگاه را کاهش یا افزایش می دهد. درون اتاقک هواساز نیز متناسب با نیاز از انواع مختلفی از فیلترها استفاده می شود. 

همانطور که در شکل زیر مشاهده می کنید سیستم زیر یک سیستم تهویه مطبوع سرمایشی و گرمایشی کامل را شکل می دهد که در آن هوا از یک سو وارد هواساز شده و بعد از اعمال فرآیندهایی از قبیل پاکسازی با فیلترهای متعدد، کاهش یا افزایش دما، کاهش یا افزایش رطوبت و غیره بر روی آن، یک هوای پاک و با رطوبت و دمای تحت کنترل از سوی دیگر آن خارج و به وسیله یک مسیر کانالی به نقاط مورد نظر در درون محیط فرستاده می شود. 

برای آشنایی بیشتر با ساختار و طرز کار این سیستم (هواسازهای معمولی) ، کاربردها و قیمت آن ، پیشنهاد می کنیم که این متن ⇐ دستگاه هواساز چیست ؟ را مطالعه کنید. به طور کلی برای اینکه بدانید هواساز هایژنیک (بهداشتی) چیست و چه اجزایی دارد و نیز اینکه چه تفاوت هایی با نوع معمولی (غیر هایژنیک) آن دارد پیشنهاد می کنیم که حتما مقاله ذکر شده را مطالعه بفرمایید.

حال سوالی که مطرح می شود این است که علاوه بر این اجزا و فرآیندهایی که در هواسازهای غیر هایژنیک هم استفاده می شود، هواساز هایژنیک (بهداشتی) چه ویژگی ها و استانداردها و خصوصیات خاصی دارد؟

ویژگی ها ، مشخصات و قیمت دستگاه هواساز بهداشتی

1 . مشخصات هواساز هایژنیک تقریبا مشابه مشخصات هواساز معمولی است و همانند آن از مجموعه ای از کویل های گرمایشی و سرمایشی ، فن ، تجهیزات تنظیم کننده رطوبت ، کانال های ورودی و خروجی و غیره تشکیل می شود. ولی عمل فیلتر نمودن را معمولا در سه مرحله انجام می دهد.

این سه مرحله اصلی فیلتراسیون عبارتند از :

1 . 1 . در مرحله اول فیلتراسیون ، هوا از یک فیلتر فلزی مشبک عبور داده می شود تا از ورود مواد جامد درشت به هواساز بهداشتی جلوگیری شود.

1 . 2 . پس از آن ، هوا از فیلترهای کیسه ای گذر کرده و تا 95 درصد از آلودگی های آن توسط این فیلترها گرفته می شود.

1 . 3 . هوا پس از عبور از فن وارد مرحله سوم فیلتراسیون می شود. در این مرحله از فیلترهای مخصوص هپا و اولپا که قیمت بالایی نیز دارند استفاده می شود که پاکسازی نهایی هوا را انجام داده و 99.99 درصد از آلاینده ها (ذراتی با قطر بین 0.1 تا 0.3 میکرون) از هوا گرفته می شود و به همین دلیل تنها از این نوع از هواساز در بیمارستان به عنوان هواساز بیمارستانی و اماکن حساس دیگر استفاده می شود. این 99.99 درصد از آلودگی ها در واقع حداقل درصدی است که توسط این نوع از فیلترها از هوا گرفته می شود.

در جدول زیر درصد فیلتراسیون فیلترهای هواساز بهداشتی بر اساس قطر ذرات (بر حسب میکرون) ارائه شده است. pre filter ها فیلترهای مقدماتی یا اولیه ای هستند که با کدهای استاندارد G1 تا G4 (به ترتیب از سطر اول تا سطر چهارم جدول زیر) مشخص می شوند و برای مثال یک فیلتر اولیه با کد G3 می تواند ذرات تا قطر 5 میکرون را به اندازه 85% و ذرات تا قطر 1 میکرون را تا 45% تصفیه کند. فیلترهای secondary همان فیلترهای ثانویه یا کیسه ای هستند که با کدهای استاندارد F5 تا F9 (سطر پنجم تا نهم جدول زیر) نامگذاری می شوند. برای مثال فیلتر کیسه ای F9 قادر است ذراتی تا قطر 5 میکرون را به اندازه 99.99% و ذرات تا قطر 1 میکرون را تا 98% تصفیه کند.

فیلترهای هپا با کدهای استاندارد H10 تا H14 و فیلترهای اولپا با کدهای U15 تا U17 نامگذاری می شوند که فیلتر اولپا می تواند ذرات 0.1 تا 0.3 میکرون را تا 99.9975% فیلتر کند. استفاده از این فیلترها از مهمترین ویژگی ها ، استانداردها و خصوصیاتی است که در انواع هواساز اتاق تمیز ، هواساز بیمارستانی و به طور کلی تمام انواع هایژنیک به کار می رود.

تصویری از فیلترهای HEPA و ULPA با راندمان 99.99 الی 99.9999 درصد که در هواسازهای هایژنیک بیمارستانی ، اتاق تمیز و غیره کاربرد دارد :

2 . بدنه دستگاه به صورت تمام استیل ساخته می شود تا از پوسیدگی آن که خود منبع آلودگی است جلوگیری شود. همچنین تمام قطعات فلزی آن باید از مواد فلزی ضد زنگ ساخته شود و یا پوشش ضد خوردگی داشته باشد. در ضمن جنس مواد غیر فلزی به کار رفته در دستگاه باید به نوعی انتخاب شود که مستعد ایجاد کلونی های میکرو ارگانیسم ها بر روی آن نباشد. در فرآیند ساخت هیچ یک از قطعات نباید از مواد شیمیایی خطرناک و بو دار استفاده شود. رعایت تمام این موارد در طراحی و ساخت هواساز مخصوص بیمارستان ، هواساز اتاق تمیز و غیره الزامی است که باید تحت استانداردهایی که وجود دارد انجام گردد. رعایت تمام این موارد و مطابق با استانداردها در نهایت قیمت تمام شده محصول را افزایش می دهد.

3 . استراکچر (چارچوب) دستگاه از مقاطع آلومینیومی ساخته شده و با نوارهای پلی آمید درزگیری می شود تا از هر گونه نشتی هوا جلوگیری شود. همچنین این مقاطع آلومینیومی با اتصالات پلی آمیدی به یکدیگر متصل می شوند تا چارچوب محکم و غیر قابل نفوذی ایجاد شود.

4 . از آنجایی که گوشه های تیز و زاویه دار قسمت داخلی بدنه ، مستعد تجمع آلاینده هاست ، از این رو باید هیچ گوشه تند و زاویه داری طراحی نشود و تمام گوشه ها باید به صورت انحنا دار ساخته شود. برای مثال اگر به ساختار درونی یک هواساز اتاق تمیز نگاه کنید و آن را با نوع غیر هایژنیک مقایسه کنید، خواهید دید که تمام کرنرها به صورت گرد هستند و زاویه قائمه در محل اتصال ستون ها و ورقه های بدنه وجود ندارد.

5 . سطح بین بدنه و درب ها و دمپرها باید به خوبی درزگیری شود تا از نفوذ هر گونه هوای فیلتر نشده به دستگاه جلوگیری شود.

6 . کویل ها معمولا از جنس مس با پره های آلومینیومی هستند که در زیر کویل ، یک سینی از جنس آلومینیوم یا استنلس استیل با شیب ملایم قرار داده می شود تا قطرات آب به وجود آمده بر روی کویل جمع آوری شده و از مسیری مناسب تخلیه شود تا از تجمع مواد آلاینده جلوگیری گردد. اگر در هوای محیط مواد شیمیایی خورنده وجود داشته باشد باید فین ها هم از جنس مس انتخاب شوند تا مقاومت کویل در برابر خوردگی بیشتر شود. در هر نوع هواسازی (چه کاربردها از نوع بهداشتی مثل هواساز بیمارستانی باشد و چه نوع غیر بهداشتی آن) بر اثر تماس هوا با کویل های سرمایشی، مقداری از رطوبتی که در هوا وجود دارد به شکل قطرات آب در می آید که پس از چکه کردن باید جمع و تخلیه گردد. یکی از مهمترین ویژگی ها و استانداردهایی که در رابطه با هواساز هایژنیک (بهداشتی) وجود دارد این است که تمام قسمت ها به صورت کشویی و با ریل های لغزنده طراحی و ساخته شود تا به راحتی بتوان هر قسمت را از محل خود خارج و اجزای داخلی را نظافت نمود.

۷ . لامپ های UV در پایین دست کویل ها نصب می شود تا از تجمع و تکثیر قارچ ها ، انگل ها و باکتری ها جلوگیری شود. معمولا هر لامپ UV به یک رفلکتور متصل می شود تا تابش آن به طور موثر بر روی کویل ها و سینی جمع آوری آب متمرکز شود. همچنین چارچوبی که بر روی آن لامپ ها مستقر می شوند باید به صورت ریلی طراحی شود تا موقع سرویس ، به راحتی بتوان آن را خارج و پاکسازی نمود. در برخی موارد که به استرلیزاسیون بیشتر نیاز باشد از ازن ژنراتور نیز استفاده می شود که قیمت ازن ژنراتور به قیمت هواساز هایژنیک افزوده می شود.

8 . فن هواساز بهداشتی که در انواع هواساز اتاق تمیز و بیمارستان و … استفاده می شود باید از نوع سانتریفیوژ بکوارد (backward) باشد. علت آن این است که به علت وجود فیلترها، مقاومت بالایی بر سر جریان هوا (فشار استاتیکی بالا) ایجاد می شود که این فن ها به علت خاص بودن فرم تیغه می توانند دبی زیادی ایجاد کنند. در هواسازهای معمولی (غیر هایژنیک) از نوع فوروارد (forward) استفاده می شود. نوع بکوارد گرچه دبی بیشتری ایجاد می کند ولی راندمان کمتری نسبت به نوع فوروارد دارد.

هواساز هایژنیک (بهداشتی) چه استانداردهایی باید داشته باشد؟

هر دستگاه هواساز هایژنیکی باید بر اساس استانداردهایی بین المللی طراحی و تولید شود. استانداردها از این لحاظ بسیار پر اهمیت هستند که برای مثال هنگام کاربرد در محیط های بهداشتی مثل اتاق عمل بیمارستان ها همواره هواساز بیمارستانی باید بتواند هوایی یکنواخت و با دما و فشار مناسب و عاری از هر نوع آلودگی و میکرو ارگانیسم های زنده را وارد محیط کرده و از سمت دیگر هواکش های خارج کننده هوا آن را به بیرون منتقل کنند و بدین ترتیب همواره هوایی پاک و با فشار مثبت در محیط جریان داشته باشد و از انتقال آلودگی ها از بیرون به داخل اتاق های حساس و بالعکس جلوگیری شود.

مهمترین استانداردهایی که در ساخت هواساز بهداشتی در سطح بین المللی استفاده می شود عبارتند از :

1 . استاندارد EN 1886 (سیستم تهویه ساختمان ها و عملکرد مکانیکی آن)

این استانداردها خصوصیات مکانیکی طراحی و ساخت یک سیستم تهویه مطبوع مرکزی مثل هواساز و نیز دستورالعمل های نصب و نگهداری آن را مشخص می کند. برای مثال حداکثر مقدار نشتی مجاز هوا از بخش های مختلف هواساز بهداشتی و عایق حرارتی آن

2 . استاندارد EN 13053 (رتبه بندی و عملکرد قطعات و بخش های مختلف سیستم تهویه)

این استاندارد الزامات سیستم های تهویه غیر مسکونی و برای دبی هوای بیشتر از 250 متر مکعب بر ساعت را تعیین می کند. برای مثال پارامترهایی مثل سرعت جریان هوا ، انرژی مصرفی و بازیافت انرژی

3 . استاندارد VDI 3803 (اصول تکنیکال و ساختاری سیستم های تهویه مطبوع)

این استاندارد شرایط فنی و ساختاری یک سیستم تهویه مرکزی را تعیین می کند. برای مثال مشخصات انواع فیلترها

4 . استاندارد VDI 6022 (سیستم های تهویه مطبوع هایژنیک یا همان بهداشتی)

این استاندارد شرایط هایژنیک بودن یک سیستم تهویه مرکزی و هواسازها را مشخص می کند. برای مثال گرد بودن گوشه ها و لبه های جداره داخلی برای جلوگیری از باقی ماندن ذرات آب یا گرد و غبار در گوشه ها و لبه ها ، مسطح بودن تمام سطوح ، ساخت پنل های پایینی دستگاه از ورق های استیل و با شیب مناسب برای تخلیه آب ، طراحی کلیه درب ها و بخش های مختلف دستگاه با قابلیت مونتاژ و دمونتاژ آسان به منظور پاکسازی تمام اجزای داخلی

5 . استاندارد DIN 1946-4 (استانداردهای تهویه مربوط به کلین روم ها)

بخش چهارم از استاندارد DIN 1946 که مربوط به تهویه در ساختمان ها و کلین روم ها است.

6 . استاندارد ISO 14644 (مربوط به اتاق های تمیز)

این استاندارد نیز مربوط به اتاق های تمیز است و برای طراحی ، ساخت و اعتبارسنجی آنها مورد استفاده قرار می گیرد.

هواساز بیمارستانی چه ویژگی ها و استانداردهایی دارد؟

یک هواساز بیمارستانی در واقع همان هواساز هایژنیکی است که ویژگی ها و استانداردهایی که باید در طراحی و تولید آن رعایت شود را ذکر نمودیم. علاوه بر این استانداردها یک استاندارد مهم دیگر در رابطه با مراکز بهداشتی و بیمارستان ها تحت عنوان استاندارد DIN 1946 برای تهویه ساختمان های مراقبت های بهداشتی وجود دارد که در طراحی و ساخت هواساز بیمارستانی باید لحاظ شود.

هواساز اتاق تمیز چه خصوصیات و ویژگی هایی دارد؟

تمام خصوصیات و استانداردهایی که برای طراحی و تولید هواسازهای هایژنیک ذکر کردیم در هواساز اتاق تمیز یا همان کلین روم (clean room) هم باید لحاظ شود ولی با این تفاوت که کلین روم ها بر اساس میزان حساسیت به ورود آلاینده ها خود به انواع مختلفی دسته بندی می شوند که طبق جدولی که در بالا برای درصد فیلتراسیون انواع فیلترها ارائه کردیم می بایست فیلتر متناسب با نیاز اتاق تمیز مد نظر در هواساز اتاق تمیز کار گذاشته شود. هر چه از فیلترهای با درصد فیلتراسیون بهتر و بالاتری استفاده شود طبیعی است که قیمت هواساز کلین روم هم بالاتر می رود و به همین خاطر است که مثلا نیازی نیست که در هر شرایطی از فیلترهای اولپا استفاده شود و فقط باید بر اساس نیاز و میزان حساسیت محیط، فیلترها انتخاب شوند.

پکیج یونیت هایژنیک چیست ؟

هواساز بهداشتی (هایژنیک) دستگاهی است که شامل کویل (لوله های) آب سرد و گرم بوده و آب سرد از سوی چیلر موتورخانه و آب گرم از سوی بویلر موتورخانه به کویل آن ارسال می شود. ولی پکیج یونیت هایژنیک دستگاهی دو تکه شامل هواساز هایژنیک و چیلر است که این دو تکه در کنار هم در دستگاهی به نام پکیج یونیت هایژنیک ساخته می شوند. فلسفه در کنار هم ساختن چیلر و هواساز هایژنیک ، حذف آب سرد از مدار و تجهیزات پمپاژ و عایق کاری آن از موتورخانه تا هواساز است که در نهایت موجب کاهش قیمت آن و نیز افزایش راندمان می شود. در این سیستم علاوه بر داشتن قسمتی به نام هواساز هایژنیک (بهداشتی) یک قسمت دیگر نیز برای نصب اجزای سیکل تبرید از جمله کمپرسورها، کندانسور و سایر متعلقات سیکل تبرید وجود دارد که به مجموع آنها پکیج یونیت هایژنیک گفته می شود. برای آشنایی بیشتر با اجزا ، کاربردها ، طرز کار و ساختار این دستگاه پیشنهاد می کنیم که این مقاله ⇐ پکیج یونیت هوایی یکپارچه را مطالعه بفرمایید.

تولید و فروش هواساز بیمارستانی ، هایژنیک صنعتی ، اتاق تمیز و غیره

مهمترین ویژگی ها و مشخصات محصولات شرکت ما عبارتند از:

• طراحی و ساخته شده با استانداردهای بین المللی از جمله VDI 6022, EN 1886, ISO 14644 و …
• استفاده از فن های Direct Coupling هایژنیک و بالانس شده بر اساس استاندارد ISO 1940
• ساخت استراکچر دستگاه با پروفیل های آلومینیومی ویژه کاربرد هایژنیک مجهز به کروهای داخلی
• طراحی و ساخت دیواره های دستگاه به صورت کاملا صاف و در راستای جلوگیری از تشکیل مواد آلاینده بر روی آن
• انتخاب دیواره داخلی دستگاه از جنس آلومینیوم یا استیل یا دیواره های روکش دار مخصوص بر اساس نیاز
• نصب انواع سایت گلاس در قسمت های مختلف برای بازدید بهتر
• انتخاب تمامی گسکت ها از نوع ضد باکتری و مخصوص کاربردهای بهداشتی و مطابق با استانداردهای ذکر شده
• استفاده از فیلتر آلومینیومی قابل شستشو برای گرفتن ذرات درشت در نخستین مرحله فیلتراسیون
• استفاده از پیش فیلترهای کفی پلیتد یا همان فیلتر پانل در مرحله بعدی و انتخاب آن بر اساس استانداردهای یوروونت
• انتخاب و نصب فیلترهای کیسه ای در مرحله بعدی و طبق استانداردهای ذکر شده و مطابق با نیاز
• انتخاب و نصب فیلترهای هپا و اولپا در مرحله بعدی و طبق استانداردهای ذکر شده و بر اساس کاربرد و نیاز کارفرما
• انتخاب تمامی لولاها و دستگیره ها مخصوص کاربردهای هایژنیک
• استفاده از درزگیرهای مخصوص هایژنیک برای هوابند کردن کلیه درب ها و درز بین دیواره ها
• مجهز کردن کلیه قسمت ها یا اتاق های دستگاه به سیفون و کفشوی ویژه کاربردهای بهداشتی
• عایق بندی دستگاه هواساز هایژنیک با عایق هایی از جنس پلاستوفوم و پلی اورتان یا پلی اتیلن 
• امکان نصب سیستم UV و نیز سیستم ازن ژنراتور بر اساس نیاز یا درخواست کارفرما 
• با ده ها پروژه موفق بیمارستانی ، اتاق تمیز و … در حال کار در شهرهای مختلف ایران

تهویه مطبوع ماخ طراح و سازنده انواع هواساز بیمارستانی ، اتاق تمیز ، هایژنیک یا بهداشتی صنعتی و غیر صنعتی و نیز انواع روف تاپ پکیج هایژنیک (پکیج یونیت هایژنیک) و دیگر دستگاه های سرمایشی و گرمایشی مطابق با استانداردهای روز و متناسب با نیازهای هر پروژه به طور خاص است. کلیه محصولات ما پس از طراحی و تولید ، مستقیما از محل کارخانه شرکت و با قیمت مناسب به فروش می رسند. جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره انواع پکیج یونیت ها و هواسازهای هایژنیک ، انتخاب مناسب ترین دستگاه برای پروژه خود و نیز استعلام قیمت آنها با مهندسان ما تماس بگیرید.

مهندس احمدی : 09127675117 – 09194427470

مهندس خورانی : 09191639363

مطالعه بیشتر درباره طرز کار ، کاربردها و قیمت انواع چیلرها ⇐ انواع چیلر

مطالعه بیشتر ⇐ راهنمای خرید هواساز