در این مقاله ابتدا به بررسی اینکه سیستم سرمایش از سقف چیست می پردازیم و 8 نوع از انواع دستگاه های سرمایش سقفی را به ترتیب معرفی و مزایا و معایب آنها را نسبت به هم مقایسه می کنیم.
سیستم سرمایش از سقف چیست و چرا به آن سرمایش سقفی گفته می شود؟
هر نوع دستگاه خنک کننده ای که از سقف، عمل هوادهی هوای خنک به محیط داخل ساختمان را انجام دهد، یک سیستم سرمایش از سقف است و به همین خاطر به آن، سرمایش سقفی گفته می شود. دقت کنید که همانطور که در ادامه توضیح می دهیم، همه این سیستم ها در واقع سیستم گرمایش و سرمایش از سقف هستند و وقتی از این نوع دستگاه ها خریداری می کنید، دیگر نیازی به خرید یک سیستم گرمایشی مجزا، نیست.
معرفی و بررسی مزایا و معایب 8 نوع آن
8 نوع اصلی از انواع دستگاه سرمایش از سقف و مهمترین مزایا و معایب آنها عبارتند از:
1 . سیستم چیلر و فن کویل ها
در این سیستم همانند تصویر زیر، این فن کویل ها هستند که به شکل های مختلف (در ساختمان های مسکونی به شکل سقفی توکار و در ساختمان های تجاری به شکل کاستی) و به صورت سقفی نصب می شوند و چیلر نیز در بیرون از ساختمان (روی بام یا در موتورخانه) مستقر می گردد. طرز کار آن به این شکل است که آب توسط چیلر سرد می شود و با لوله کشی وارد فن کویل ها می گردد. علاوه بر سرمایش سقفی در این سیستم ما گرمایش سقفی هم داریم (با وارد شدن آبگرم موتورخانه یا پکیج به فن کویل ها به جای آب سرد) و این یک سیستم سرمایش گرمایش سقفی است.
مزایا:
- قابلیت کنترل دمای کارکرد هر فن کویل به صورت مستقل
- کارکرد کم صدا
- کاهش رطوبت هوا در حین سرمایش (ولی نه به اندازه سیستم هایی مثل VRF یا داکت اسپلیت و … که از این نظر، مزیت فن کویل ها این است که هوا را کامل خشک نمی کنند)
معایب:
- قیمت بالاتر آن نسبت به اسپلیت، داکت اسپلیت، ایرواشر و زنت
- نیاز به وجود موتورخانه، نیاز به خرید برج خنک کننده و داشتن مصرف آب و همچنین مشکلات سرویس و نگهداری در چیلر نوع تراکمی آب خنک و نوع جذبی (دقت کنید که چیلر نوع تراکمی هوا خنک که بیشترین کاربرد را دارد، به موتورخانه و نیز برج خنک کننده نیازی نداشته و هیچ گونه مصرف آبی هم نداریم و در ضمن برای سرویس و نگهداری آن نیز به تکنسین نگهدار نیاز نیست و هزینه نگهداری و سرویس آن مانند سایر سیستم ها، کم است)
کاربرد:
- مناسب استفاده در ساختمان های مسکونی، اداری و تجاری
بیشتر بخوانید: تفاوت ظرفیت نامی و واقعی چیلر
2 . سیستم VRF
همانند سیستم چیلر و فن کویل ها در سیستم VRF نیز یونیت های داخل ساختمان یا همان فن کویل ها به اشکال مختلف (از جمله سقفی توکار و نیز کاستی) نصب می شوند. منتها در سیستم چیلر و فن کویل ها، آب سرد بین فن کویل ها و چیلر در گردش بود (لوله کشی ها از نوع لوله ساده آب) ولی در VRF بین یونیت های خارج از ساختمان و یونیت های داخل ساختمان (فن کویل ها) گاز مبرد جریان دارد و لوله کشی ها از نوع مسی است. این سیستم سرمایش از سقف نیز همانند سیستم چیلر و فن کویل ها قابلیت گرمایش نیز دارد.
مزایا:
- بهینه سازی مصرف انرژی
- امکان کنترل دمای هر یونیت داخلی (فن کویل) به صورت مجزا
- کم صدا بودن
- کاهش رطوبت هوا در حین سرمایش
معایب:
- قیمت بالاتر آن نسبت به چیلر و فن کویل ها
- مشکل در خدمات پس از فروش و تامین قطعات یدکی در شرایط تحریمی به خاطر تکنولوژی ساخت بالا و وارداتی بودن آن
- مناسب مناطق سردسیر نیست و در مناطق سردسیر برای گرمایش بهتر است که از سیستم گرمایشی مجزا یا گرمایش با کویل آبگرم انجام شود.
کاربرد:
- مناسب استفاده در ساختمان های مسکونی، اداری و تجاری
بیشتر بخوانید: مقایسه اسپلیت و VRF
3 . سیستم GHP
نحوه کار سیستم GHP، بسیار مشابه سیستم VRF است و تنها با این تفاوت که در یونیت بیرون از ساختمان به جای اینکه موتورهای الکتریکی، کمپرسورهای این سیستم را به گردش دربیاورند، یک موتور احتراق داخلی سیلندر پیستونی گازسوز (دقیقا شبیه موتور اتومبیل) این کار را انجام می دهد و با منتقل کردن گرمای اضافی موتور احتراقی به سیکل کاری آن، مشکل افت راندمان در روزهای سرد سال که در VRF وجود داشت، دیگر در GHP وجود نداشته و مناسب استفاده در مناطق سردسیر نیز است. سایر مزایا و معایب سیستم VRF که بررسی کردیم، برای GHP نیز صدق می کند.
بیشتر بخوانید: قیمت سیستم گرمایش و سرمایش GHP
4 . هواساز
هواساز (که اسم دیگر آن، هوارسان است) به تنهایی قادر به خنک کردن یا گرم کردن هوا نیست و دستگاهی است که دارای کویل آبی یا کویل مبرد بوده و به آب سرد و گرم چیلر و موتورخانه (بویلر یا دیگ آبگرم) و یا به مبرد دستگاه VRF یا GHP متصل می گردد. هواساز نقشی شبیه فن کویل دارد ولی در ابعادی بسیار بزرگتر و پس از آنکه هوا در هواساز، سرد یا گرم شد و از فیلترها عبور کرد، با کانال کشی در ساختمان مورد نظر پخش می شود و بنابرین این دستگاه مناسب منازل مسکونی نیست و بیشتر در سالن ها، سوله ها و ساختمان های تجاری، صنعتی و ورزشی کاربرد دارد.
مزایا:
- فیلتراسیون هوا به بهترین و کامل ترین شکل ممکن
- قدرت پرتاب باد بالا و توزیع هوای یکنواخت در کل سالن
- قابلیت تنظیم دقیق رطوبت به هر میزان دلخواه (به شرط نصب تجهیزات تنظیم کننده رطوبت در آن)
معایب:
- به خاطر کانال کشی، مناسب ساختمان های مسکونی نیست.
کاربرد:
- مناسب استفاده در سالن ها، سوله ها و ساختمان های تجاری، صنعتی، ورزشی، بیمارستانی و غیره
درباره هواسازهای فول فرش و ویژگی های آنها بیشتر بخوانید: هواساز فول فرش چیست
5 . روفتاپ پکیج
به طور ساده و خلاصه، هر زمان که هواساز از چیلر جدا نباشد و در کنار هم و در واقع در یک دستگاه مشترک، ساخته شوند، به آن دستگاه روفتاپ پکیج گفته می شود که مزایا و کاربردهای سیستم چیلر و هواساز در این دستگاه نیز وجود دارد ولی نکته اینجاست که قیمت روفتاپ پکیج نسبت به مجموع قیمت چیلر و هواساز، کمتر است.
بیشتر بخوانید: قیمت روفتاپ پکیج
6 . داکت اسپلیت
آنچه که در مورد داکت اسپلیت به طور ساده و خلاصه می توان گفت این است که این سیستم همان اسپلیت (کولر گازی) است که در آن به جای اینکه، یونیت داخلی به شکل دیواری نصب گردد، به شکل سقفی توکار نصب می شود و به جای اینکه مثل اسپلیت ها، به ازای هر اتاق یک یونیت دیواری با ظرفیت پایین نصب گردد، برای چند اتاق یک دستگاه با ظرفیت بالا در نظر گرفته می شود و یونیت سقفی توکار (یونیت داخلی) بعد از اینکه هوا را سرد یا گرم کرد، با کانال کشی، هوا را در اتاق ها توزیع می کند که همین امر باعث بروز مزایا و معایبی در ساختمان های مسکونی می گردد که در ادامه آنها را بررسی می کنیم.
البته داکت اسپلیت از نظر گرمایشی نیز با اسپلیت ها متفاوت بوده و برای گرمایش، درون یونیت سقفی توکار (یونیت داخلی) یک کویل آبگرم نصب می شود که البته مزایا و معایب افزوده شدن این کویل آبگرم را نیز بررسی می کنیم.
مزایا:
- ارزان تر بودن نسبت به اسپلیت ها (چون برای چند اتاق با هم، یک دستگاه با ظرفیت بالا در نظر گرفته می شود که قیمت پایین تری نسبت به مجموع چند اسپلیت ظرفیت پایین، دارد)
- عدم نیاز به سیستم گرمایشی مجزا (مثل رادیاتور یا سیستم گرمایش از کف) در صورت افزوده شدن کویل آبگرم به یونیت سقفی توکار آن
معایب:
- روشن شدن یک دستگاه ظرفیت بالا برای سرمایش همزمان چند اتاق (به خاطر کانال کشی ها) منجر به افزایش مصرف برق می شود (مخصوصا در مواقعی که فقط در یکی از اتاق ها، فردی حضور داشته باشد و بقیه اتاق ها خالی باشند)
- با روشن شدن دستگاه، همه اتاق ها همدما می شوند و نمی توان کنترل دمایی مستقل بر اتاق ها داشت و همین مسئله یکی از چالش های اساسی آن برای کاربرد در ساختمان های مسکونی است.
- احتمال ایجاد صدای بلند در حین کارکرد بسیار زیاد است (چونکه فن یونیت داخلی به خاطر اینکه بتواند به همه اتاق ها هوارسانی کند و نیز بر افت فشار ناشی از وجود کویل آبگرم غلبه کند، سایز بزرگی دارد)
کاربرد:
- مناسب استفاده در سالن های تجاری کوچک تا متوسط با ارتفاع سقف نه چندان بلند (مثل سالن های بدنسازی، فروشگاه ها و غیره)
بیشتر بخوانید: مقایسه داکت اسپلیت اینورتر با معمولی
نحوه جاسازی کویل آبگرم در یونیت داخلی داکت اسپلیت در شکل زیر نشان داده شده است.
7 . ایرواشر
از بین این 8 نوع سیستم سرمایش از سقف که تا اینجا بررسی کردیم، گزینه 1 تا 6 همگی دارای کمپرسور هستند و بر مبنای سیکل تبرید تراکمی کار می کنند ولی ایرواشر و دستگاه زنت سرمایشی شبیه کولر آبی دارند (با پاشش آب در مسیر عبور هوا از دستگاه) و بنابرین هم قیمت پایین تری دارند و هم مصرف برق کمتر. ایرواشر نیز همانند کولر آبی با کانال کشی و به صورت سقفی، هوای سرد یا گرم را توزیع می کند. برای گرمایش دارای یک کویل آبگرم بزرگ است گه آبگرم موتورخانه یا پکیج وارد آن می شود.
مزایا:
- قیمت پایین تر و مصرف برق کمتر (به خاطر نداشتن کمپرسور و سیکل تبرید تراکمی) نسبت به 6 مورد قبلی که بررسی کردیم.
- مثل هواساز، قدرت پرتاب باد بالایی دارد.
- افزایش دهنده رطوبت (به خاطر پاشش آب در هوا) که مزیت خوبی برای مناطق خشک است.
معایب:
- مصرف آب دارد.
- رطوبت هوا را افزایش می دهد که یک عیب برای استفاده در مناطق شرجی است و به همین خاطر در مناطق شرجی استفاده نمی شود.
- دمای خنک کاری آن به دمای هوای بیرون بستگی دارد و در اواسط تابستان، دچار افت راندمان می شود.
کاربرد:
- مناسب استفاده در سوله ها و سالن های کارگاهی، صنعتی، ورزشی و تجاری.
مطالعه بیشتر: قیمت دستگاه ایرواشر
8 . زنت
زنت (Zent) هم همان مزایا و معایب ایرواشر را دارد و تنها تفاوت آن با ایرواشر در این است که در ایرواشر یک پمپ آب فشار قوی و تعدادی نازل، عمل پاشش آب را انجام می دهند و دیگر نیازی به نصب پوشال نیست ولی در زنت، پمپ فشار کمی دارد و نازل ها حذف شده و آب روی پوشال ها ریخته می شود و بنابرین زنت قیمت پایین تری نسبت به ایرواشر دارد.
دقت کنید که در تمامی دستگاه هایی که معرفی کردیم، علاوه بر سرمایش سقفی می توان از گرمایش سقفی آنها نیز بهره برد و در واقع این سیستم ها، سیستم گرمایش و سرمایش از سقف هستند و دیگر نیازی به خرید یک دستگاه گرمایشی جداگانه نیست.
مطالعه بیشتر: قیمت زنت صنعتی
برای مشاوره جهت انتخاب دستگاه مناسب برای پروژه خود و استعلام مشخصات و قیمت دستگاه ها، با مهندسان ما تماس بگیرید.
مهندس احمدی : ۰۹۱۹۴۴۲۷۴۷۰ – ۰۹۱۲۷۶۷۵۱۱۷
مهندس خورانی : ۰۹۱۹۱۶۳۹۳۶۳